O Nas

Kampania edukacyjna „Ryby nie choruja na serce” prowadzona przez konsorcjum naukowe Tech-Inno-Med UKSW Sp. z o.o. i Piktorex Sp. z o.o. oraz Bank Ochrony Środowiska S.A. ma na celu zwrócenie uwagi na niewłaściwe zagospodarowanie produktów farmaceutycznych oraz nadmierne ich spożywanie w społeczeństwie nie podyktowane i nie uzasadnione prowadzoną terapią.

Od ponad dekady jednym z tematów priorytetowych w zakresie chemi i toksykologii na świecie jest występowanie mikrozanieczyszczeń w środowisku. Istotną grupę związków stanowią w tym zakresie farmaceutyki często analizowane jako PPCP (pharmaceutical and personal care products). Szczególną uwagę zwraca się tu na substancje mogące zaburzać gospodarkę hormonalną u człowieka. Wśród PPCP z punktu widzenia ekologicznego ważne są estrogeny, antybiotyki, substancje przeciwbólowe, środki przeciwbakteryjne i parabeny.

Związki te są wykrywane zarówno w wodach powierzchniowych, głębinowych oraz ściekach bytowych. Wpływ na to ma zwiększająca się konsumpcja leków oraz powszechny dostęp do nich. Istotnym problemem jest również mała efektywność tradycyjnych metod oczyszczania ścieków oraz uzdatniania wody w ich eliminacji, czego skutkiem jest ich obecność w wodzie do picia. Brak jest również wdrożonych programów monitoringowych w zakresie analizy farmaceutyków w ściekach i wodach.

Niewłaściwa gospodarka lekami oraz odpadami farmaceutycznymi i weterynaryjnymi (spłukiwanie w toaletach, wyrzucanie do odpadów komunalnych) skutkuje tym, że substancje te przedostają się do środowiska trafiając do wszystkich poziomów troficznych. Występują one w małych stężeniach w wodach (często poniżej 0,1 µg/l) nie stanowiąć bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia. Podkreśla się jednak, że w dalszym ciągu nie jest znana ocena ryzyka długotrwałego narażenia na małe dawki tych związków w odniesieniu do zdrowia ludzi (antybiotyki, hormony, środki przeciwbólowe, sterydy, środki na obniżenie ciśnienia i cholesterolu, antydepresanty, beta blokery). Natomiast wymiernym negatywnym efektem obserwowanym od lat jest ciągłe pojawianie się chorobotworczych szczepów antybiotykoopornych, wywołane możliwością bezpośredniego kontaktu mikroorganizmów z tymi ksenobiotykami w środowisku.

Tak jak w przypadku wszystkich elementów związnych z ochroną środowiska najwłaściwszym mechanizmem przeciwdziałania jest ‘”mechanizm u źródła” czyli ograniczenie przedostawania się do ekosystemów. Jest to działanie priorytetowe wskazane m.in. przez WHO i UE.