Czy wiesz, że… dla zdrowia ludzi najbardziej niebezpieczne są sole metali ciężkich występujące w wodzie zanieczyszczonej.

Sole ołowiu, rtęci, kadmu, miedzi, chromu czy cynku kumulują się m.in. w zbiornikach wodnych i przenikają do biocenoz, w tym do ryb. Ich obecność stwierdzono w mięsie najczęściej spożywanych przez Polaków ryb, takich jak: karpie, pstrągi, dorsze, śledzie czy makrele. Warto wiedzieć, że najbardziej skażone są ryby mięsożerne oraz żywiące się organizmami żyjącymi na dnie. Do organizmów ludzi i zwierząt metale ciężkie dostają się najczęściej drogą pokarmową. Skutki zdrowotne regularnego spożywania produktów zawierających nawet niewielkie ilości tych pierwiastków mogą ujawnić się po wielu latach. Schorzenia przewlekłe występują przez długi czas w formie utajonej. Po pewnym czasie mogą jednak wywołać bardzo niebezpieczne zmiany mutagenne lub uszkodzenia centralnego systemu nerwowego. Metale ciężkie w organizmach zwierzęcych czy ludzkich wywołują przede wszystkim zmiany w syntezie białka, w następstwie których może dochodzić do poważnych zmian chorobowych łącznie z nowotworowymi. Skala zaburzeń uzależniona jest w dużym stopniu od stężenia wprowadzonego do organizmu pierwiastka. Metale łatwo ulegają kumulacji w określonych organach, a kancerogenne oddziaływanie występuje, gdy poziom metalu w danym organizmie osiągnie lub przekroczy dawkę progową. Często organami najbardziej atakowanymi są te organy, które są związane z detoksykacją. Dlatego też metale ciężkie głównie atakują wątrobę i nerki. Ponadto często stwierdza się kumulację metali w kościach, mózgu i mięśniach.

Metale ciężkie nie podlegają degradacji biologicznej. Ich detoksykacja przez organizmy polega na „ukrywaniu” aktywnych jonów metali w obrębie białek lub na odkładaniu ich w formie nierozpuszczalnej w celu długotrwałego składowania lub wydalenia wraz z odchodami. Postać metalu może decydować także o tym, który organ będzie zaatakowany. Na przykład rozpuszczalna w tłuszczach rtęć pierwiastkowa albo w postaci związku rtęcioorganicznego niszczy mózg i układ nerwowy. Obserwuje się także znaczną selektywność w wiązaniu metali do tkanki. Toksyczny ołów i radioaktywny radon gromadzą się w tkance kostnej, natomiast nerki i wątroba gromadzą głównie kadm i rtęć.

Więc jeśli masz jeszcze stary rtęciowy termometr zastanów się zanim wyrzucisz go do odpadów komunalnych, bo z pewnościa zostanie on uszkodzony. A jego toksyczne działanie może do Ciebie wrócić w najmniej spodziewanej formie.

Źródło: Ociepa-Kubicka A., Ociepa E. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 2012, t. 15, nr 2, s. 169-180